motocykle SHL

Pierwszy model motocykla SHL, produkowany w latach 1938–1939, opracowany został przez inż. Rafała Ekielskiego w oparciu o brytyjski silnik Villiers 98 cm³, którego produkcję uruchomiono na podstawie umowy licencyjnej. Podwozie SHL 98 skonstruowane było z kształtowników tłoczonych z blachy łączonych śrubami z elementami odlewanymi. Wyprodukowano kilkaset motocykli (być może ponad tysiąc), plan na 1939 rok obejmował 2 tysiące motocykli, lecz dalszą produkcję przerwał wybuch II wojny światowej w 1939 roku[1]. Dostarczano też silniki dla motocykli Podkowa 98[1].

Po zakończeniu II wojny światowej postanowiono wznowić w Kielcach produkcję motocykli. W roku 1947 skonstruowano prototyp motocykla SHL 125 – M02 według własnego projektu, opartego na wzmocnionej konstrukcji ramy przedwojennej oraz krajowym silniku S01 o pojemności 125 cm³ (opracowanym w 1946 r. przez Centralne Biuro Techniczne na bazie niemieckiego DKW RT125 dla motocykla Sokół 125 – M01 produkowanego w Warszawie). Model ten wprowadzony został do seryjnej produkcji w 1948. Po wyprodukowaniu ok. 200 szt., w ramach unifikacji z Sokołem 125 zastąpiony został przez SHL M03 (350 szt.), a od roku 1949 przez SHL M04 (15,5 tys.szt.).

W tym okresie w Wydziale Doświadczalnym Kieleckich Zakładów Wyrobów Metalowych (od 1948 nowa nazwa Huty Ludwików) pod kierunkiem Jerzego Jankowskiego konstruowano również motocykle sportowe: wyścigowe i rajdowe. W jednym z modeli – RJ2 po raz pierwszy zastosowano w motocyklu polskiej konstrukcji widelec teleskopowy i tylne zawieszenie na suwakach. Do naszych czasów nie zachował się oficjalnie żaden z motocykli RJ2 W 1952 produkcja motocykli została przeniesiona z KZWM do Warszawskiej Fabryki Motocykli, gdzie do 1953/1954 r. pod znakiem SHL produkowano model przejściowy M05 wyposażony w w/w widelec. Motocykle z przełomu 1953/1954 roku wyposażone były w widelec teleskopowy lub trapezowy (wykorzystywano stare zapasy). Niektóre motocykle przejściowe mają nabite na tabliczce znamionowej M04 przekreślone na M05. Produkcja motocykli powróciła do kieleckiej fabryki w 1958, wraz z modelem SHL M06U z silnikiem S06 o pojemności 150 cm³. Produkcję tej wersji zastąpiono w 1959 przez wersję M06T z nowocześniejszym zawieszeniem przednim na wahaczu pchanym, którą produkowano do 1961 r.

SHL Gazela W maju 1961 do seryjnej produkcji wprowadzono model SHL M11, który był pierwszym polskim jednośladem z silnikiem klasy 175 cm³. Oprócz nowego silnika S32, wprowadzono takie nowości, jak: zamek kierownicy, tylny bagażnik, cygarowy tłumik, czy też sprzęgło z centralną sprężyną dociskową. Konstrukcja była cały czas modernizowana[2]. W latach 1967-1968 produkowano ponadto ulepszoną wersję M11W, z nowym silnikiem W-2A Wiatr.

Modele M11 i M11W były produkowane także w wersji eksportowej – „Lux”. Sprzedawano ją m.in. w Stanach Zjednoczonych oraz w Indiach, które w 1963 zakupiły licencje na produkcję modelu M11 (produkcję zakończono w 2005). W Indiach motocykl produkowany był pod marką Rajdoot[2]. W sierpniu 1968 wprowadzono do produkcji całkowicie nową konstrukcję. Był to motocykl SHL M17 Gazela z silnikiem 175 cm³, powstały częściowo jako rozwinięcie prototypowych konstrukcji M14 i M16 opracowywanych w latach wcześniejszych kolejno przez SFM i WFM. Model ten był produkowany w latach 1968-1970 jako ostatni ze znakiem SHL.